Publicaties

Winkel, K., & van den Berg, N. (2018). Het gebruik van een kijkwijzer bij stagelessen vroeg vreemde talenonderwijs Engels. Tijdschrift voor Lerarenopleiders, 39, 1.

Link naar programma Brasil

“Iedereen heeft orde…

behalve degenen die het voor zichzelf verknoeien”

praktische tips voor het bewaren en herstellen van orde.

Karin Winkel

Voor de Les

1.    Zoek de structuur van de school uit.

Het is praktisch om te weten wie er mentor is van de club waar je voorstaat. Gaat er iets mis in de les,dan kan je altijd zijn of haar hulp inroepen.

Dat geldt ook voor leerjaarcoordinatoren.

Weet ook wat er met leerlingen moet gebeuren die er uitgestuurd worden. Ze blijven jouw verantwoording zolang ze bij jou in de les (behoren te} zitten.

2.    Zet organisatorische zaken op een rij.

a. Zoek voor elke klas die je hebt het rooster uit.

Als jij ze een keer wil laten terugkomen is het prettig als je gelijk weet wanneer ze een tussen-uur, een eerste uur vrij of een middag vrij hebben.

b. Maak voor elke klas namenlijsten en hokjeslijsten.

Maak er gerust een paar. (voor cijfers, huiswerkcheck spullen niet in orde, lees- en uitspraakbeurten etc.}

Het is handig een tap-bladen systeem bij te houden waarbij je dit soort zaken per klas bijhoudt.

De kant en klaar in te vullen plattegrond kan hier ook mooi bij.

c. In datzelfde systeem past een soort logboek van de les. Daarin hou je bij wat je hebt gedaan in de les, wat je nog moet doen, wat het huiswerk is en wie er bijvoorbeeld straf moet inleveren de volgende keer.

d. Luister bandjes van te voren af.

Zet ze op het juiste punt klaar.

Probeer de tape-recorder uit! (Dit uitproberen geldt ook voor overheadprojectoren! en voor dia-projectoren helemaal!!)

e. Mocht je een S.0. of repetitie geven, zorg dan dat er genoeg blaadjes zijn. Zet tafeltjes uit elkaar of laat dat doen. Bedenk ook wat leerlingen moeten doen als ze snel met hun werk klaar zijn.

("Wat moet je doen als je klaarbent?")

3.   Denk na over ie eiqen handelen.

Wat ga je zeggen als je boos bent?

Wat is een redelijke straf?

Wanneer gaan leerlingen te ver?

4.    Blijf niet op je stoel zitten. (niet de hele tijd tenminste)

De les gaat beginnen. Ga (bij een drukke klas zeker) eens bij de deur staan en regel het binnenkomen.

Soms helpt er gaan staan al genoeg om de groep wat rustiger te krijgen.

Je kunt ze, indien te onrustig, opnieuw laten binnenkomen.

5.    Zorg voor een goede lesvoorbereiding

Onzekerheid van de docent werkt niet ordebevorderend. Wees zeker van je zaak. Zelfvertrouwen geeft een goed gevoel en straalt een positieve kracht uit.

Zorg voor vaart in je lessen, zonder overhaast te raken.

Wissel verschillende werkvormen binnen een les af.

Werk systematich. Dat geldt ook voor bordgebruik. Maak bijvoorbeeld van een uitleg eerst een ‘proefschema’ zodat je weet hoe je dat het overzichtelijkst op het bord kan zetten.

Tijdens de les

Begin met jezelf voor te stellen. Wees daar duidelijk in, en neem er de tijd voor. Je kunt eventueel iets over jezelf vertellen.

Zeg liever niet dat dit je eerste ervaring in het onderwijs is.

1.    Leer de namen van de leerlingen meteen.

Zorg dat je een kant en klare plattegrond voor je hebt liggen zodra je een les gaat beginnen.

Voor een nieuwe groep maak je standaard een nieuwe plattegrond; bij een volgende les ligt hij in de aanslag.

Schrijf lastige namen fonetisch op om gelach de volgende keren voor te zijn.

2.    Weet van te voren welk gedrag ie wel en niet wilt toestaan.

Maak dit bij elk incident en ook bij elke niet toegestane handeling of opmerking duidelijk. Jij bent degene van wie

ze het zullen moeten horen dat iets niet mag.

Signaleer en handel. Hoop niet dat het vanzelf over zal gaan, en dat "ze zelf wel snappen dat ze het eigenlijk

niet mogen doen".

Je kunt ook aan het begin van je les -als de leerlingen je nog niet zo goed kennen- al een aantal regels die in jouw lessen zullen gelden, meedelen.

Iedereen weet waaraan hij toe is en wanneer hij over de streef gaat. Dan is een maatregel van jouw kant natuurlijk een "must".

3. Vergeet niet vriendelijk te ziin.

Hoewel je degene bent van wie de regels afkomstig zijn, wil dat nog niet zeggen dat je een constante mopperaar moet zijn. Als er reden is om boos te worden, is het vroeg ge- noeg om je stem te verheffen. Wees ook boos op diegenen

die het verdienen en niet op anderen.

Onrechtvaardigheid roept onrust op.

4. Ga niet Geliik experimenteren.

Probeer de klas eerst maar eens in een "standaard-ritme" te krijgen. Daar heb je je handen vol aan. Probeer nieuwe ideeën, videolessen, leeslessen, spreekbeurten en andere niet aan het boek gebonden lessen maar liever later uit. Gebruik je energie eerst om je "gewone" lessen in de

vingers te krijgen.

5. Blijf jezelf.

Doe gewoon. Geef eerlijk toe als je iets niet weet of kan. Zeg dat je het op zult zoeken of aan iemand zal vragen. Vergeet er dan later niet op terug te komen!

Een aantal specifieke "ordehandelingen"

te gebruiken tijdens de les.

a. Begin niet voordat het helemaal stil is.

Wees niet te gehaast. Durf te wachten, want het heeft effect. Bovendien heeft een klas overschreeuwen een averechtse werking, en dat ‘gevecht’ verlies je toch.

b. Stilte heeft effect.

Ook een plotselinge stilte in je eigen verhaal kan de aandacht opwekken. Dromende en naar buiten kijkende leerlingen worden uit hun reverie gehaald zonder er wat van te zeggen. Ideaal middel dus je hoeft alleen

maar iets te laten, niets te doen.

c.Gebruik de verschillend moqeliikheden van ie stem.

Je stem niet gebruiken -zie boven- is prima. Maar als je hem gebruik, put dan uit de vele mogelijkheden.

Wissel af. Ga niet te snel. Praat duidelijk.

Probeer niet teveel tegelijk te zeggen.

Probeer, vooral als je boos bent (of moet doen als of je boos bent) niet de controle over je stem te verliezen. Praat dan juist liever zeer (en overdreven) beheerst. Een boze leraar is zeer lachwekkend, en dat effect had je vast niet beoogd toen je boos werd...

d. Maak gebruik van non-verbale signalen.

Bijv. de vinger op de lippen leggen; staan wachten op stilte, terwijl je de klas in de gaten blijft houden; kijk verbaasd; kijk geduldig; kijk boos;

Leerlingen zitten en kijken de hele dag naar hun docent. In feite ontgaat hen  heel weinig.

(Trouwens ook aardig om hier persoonlijke verzorging en kleding van de docent even te noemen.)

Tikken op het bord met een krijtje, of met je ring op de tafel kan ook werken om het nog iets stiller te krijgen maar het effect is niet zo groot.

e. Behandel leerlingen als medemensen.

en praat dus niet over hun hoofden heen.

Neem ze serieus, ze hebben ook gevoel!

Zoek oogkontakt met leerlingen, noem ze bij hun (voor-)naam. Geef ze een beurt, bied je hulp aan, loop naar ze toe.

Vraag, wanneer er aanleiding toe is, wat er aan de hand is. Soms is onrust in een klas te herleiden tot een zeer eenvoudig op te lossen probleem.

( krijt op de jas van de juf, woord op het bord niet te lezen, zon schijnt te fel, wesp vliegt in de klas, leerling laat een windje enz.)

f. Een vervelende leerlinq moet aangepakt worden.

Je kunt hopen dat je ze niet tegen zal komen in je loopbaan als docent, maar dat is verre van realistisch. Vervelende leerlingen, bestaan, of je nou aardig bent of niet.

Denk niet- dat zal mij niet overkomen. Je zult vroeg of laat moeten optreden.

Lees: vroeg!

Spreek de leerling in kwestie kort toe.

Zeg wat hij of zij verkeerd heeft gedaan en geef aan wat voor gedrag van hem of haar verwacht wordt.

Het is goed aan te geven dat jij er persoonlijk bezwaar tegen hebt. Persoonlijk getinte opmerkingen komen ook persoonlijk over. De kans dat een leerling zich aan gesproken voelt is groter.

Zeg bijvoorbeeld:

"Ik vind het niet aardig van je dat "

"Ik zou graag willen dat je "

Je kunt ook de leerling na de les laten terug komen, voor een gesprek onder vier ogen.

Beslis of je het nodig vindt of een leerling straf verdiend of dat hij of zij er met een waarschuwing vanaf komt.

HOU EEN GOEDE ADMINISTRATIE BIJ. WIE MOEST ER NOU TERUGKO- MEN, EN WIE MOEST NOU WAT VOOR STRAF INLEVEREN EN VOOR WANNEER...

Straf

-Straf pas als er echt duidelijk is wat er aan de hand is geweest.

-Straf zo zuinig mogelijk, en, straf ook niet meteen als iemand iets niet naar je zin doet. Waarschuwen en uiten

dat je bepaald gedrag niet wenselijk acht, is het eerste wat je moet doen.

De zin :"En nu waarschuw ik je voor de laatste keer"

is er een die consequenties met zich meebrengt.

-Straf moet niet worden uitgesteld.

-De straf moet evenredig zijn aan het vergrijp.

Overleg met collega's en denk na over de zwaarte voor-

dat je, in je woede of ongeduld, toeslaat.

-Laat leerlingen zoveel mogelijk nuttige dingen doen als

ze terug moeten komen en niet bijvoorbeeld een half

uur met hun armen over elkaar zitten.

Laat ze bijvoorbeeld een boekje lezen en uittreksel per hoofdstuk maken- weet je gelijk ook hoe hard ze gewerkt hebben. Of te leren woordjes overschrijven.

-Zeg nooit dat je een leerling nooit meer in de les wilt hebben, dat kan je niet waarmaken.

-Stuur een leerling om af te koelen even de gang op.

Let op dat hij niet door eventuele ramen kan

communiceren met medeleerlingen of andere lessen kan storen.

-Straf niet collectief.

-Straf niet met lage cijfers, of onvoldoendes.

-Laat nooit een leerling in de hoek staan. Dit wordt als

vernederend ervaren. Je kunt wel een leerling op een

andere plaats zetten of apart zetten.

-Dreig niet met straf.

-Straf nooit lichamelijk.

-De zaak als afgedaan beschouwen als de straf is ondergaan.

Na de Les

Zelfs na de les is het werk nog niet ten einde.

Als je de volgende zaken aandacht geeft, zal een volgende les ook soepeler verlopen.

1. Hou je eigen administratie bij.

Na elke les maak je een aantekening over datgene wat er in deze les gedaan is. Je moet voor de volgende les precies weten waar je weer moet beginnen. Daarop zal je de voorbe reiding voor je volgende les moeten baseren.

Ook is het handig om bij te houden wie er deze les bijvoor- beeld een leesbeurt gehad heeft en wie er de volgende les een leesbeurt moet hebben.

Anders bestaat het gevaar dat je steeds dezelfde leerlingen een beurt geeft.

2. Handel je strafklanten zorqvuldig af.

Als je er in de les of tussen twee lessen geen tijd voor hebt, laat leerlingen dan op een later tijdstip terug komen. Hou dat ook weer bij.

Denk ook eens aan het laten terug komen in een pauze.

Is dat wel zo'n goed idee?

3. Hou ie papierwerk overzichtelijk.

Hou een map in de aanslag waarin je s.o.'s en ander werk

per klas bij elkaar houdt. Paperclips zijn heel handig.

Een ingeleverd werk kwijt zijn is heel lastig.

4. Blaas stoom af.

Het is soms heel aantrekkelijk om vroeg thuis te zijn, maar het kan af en toe ook heerlijk zijn je verhaal bij een collega te leggen.

Zeker als een les je heel veel inspanning heeft gekost of een klas is erg lastig geweest.

Soms zal je merken dat je niet de enige bent die ermee worstelt. En dat lucht op.

Collega's kunnen je wellicht ook goede tips geven.

Je kunt ook afspraken maken over hoe je zo’n klas aanpakt, zodat iedereen een lijn trekt.

Checklist

Mag een leerling:                                                                =          ja  /  nee   vul in

·         te laat komen                                                                  =

·         een prop van afstand in de prullenbak gooien                =         

·         spontaan zijn punt slijpen boven prullenbak                   =

·         naar buiten kijken                                                            =

·         uit zichzelf aan raam of gordijnen komen                                  =

·         op een andere plaats gaan zitten                                    =

·         eten tijdens de les                                                           =

·         opmerkingen maken over de manier van lesgeven       =

·         de stoel niet op 4 poten laten staan                                =

·         naar het toilet gaan onder de les                                     =

·         het huiswerk niet maken                                                 =

·         tijdens de les jas aanhouden                                           =

·         in de klas zitten met een pet op                                      =

·         in de klas zitten met walkman op (is uit)                         =

·         water drinken zonder het te vragen                                =

·         slordig schrijven                                                              =

·         een sigaretje draaien in de klas                                      =

·         door de klas naar een andere leerling lopen                   =

·         vieze woorden zeggen / vloeken                                    =

·         voor de leraar de klas binnen gaan                                =

·         zeggen dat het tijd is                                                       =

·         tijdens het lezen niet weten waar we zijn                        =

·         samen met een ander uit een boek lezen                      =

·         op zijn tafeltje tikken                                                       =